วันเสาร์ที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2557
วันอาทิตย์ที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2557
ฝีกภาษาเอลฟ์ ผ่านลำนำนามาริเอ Namárië
อย่างจริงจากหนังสือ
ลองมาดูประโยคภาษาเควนย่าจริง ๆ จากในหนังสือดูกันบ้าง
ดวงดาวทอแสงยามเราพบกัน
ประโยคนี้โฟรโด พูดเป็นภาษาเควนย่าเอาใจกิลดอร์ พรายตนแรกที่เหล่าฮอบบิทเจอในการเดินทาง
Elen síla lúmenn' omentielvo
A star shines at the hour of our meeting
ลองมาวิเคราะห์กันแบบชัด ๆ คำต่อคำดูนะครับ ได้แสดงไว้ให้ดูด้วยสี
Elen síla lúmenn' omentielvo
A star shines at the hour of our meeting
elen = star sil- = shine lúmë = hour omentie = meeting
นามาริเอ
ลำนำภาษาเควนย่าที่เลื่องลือที่สุดในเรื่อง Lord of the Rings คือบท นามาริเอ ที่ท่านหญิงกาลาดริเอล ขับลำนำลาคณะเดินทางแห่งแหวนที่ลอริเอน
Ai! laurië lantar lassi súrinen,
Ah! like gold fall the leaves in the wind,
yéni únótimë ve rámar aldaron!
long years numberless as the wings of trees!
Yéni ve lintë yuldar avánier
The long years have passed like swift draughts
mi oromardi lissë-miruvóreva
of the sweet mead in lofty halls
Andúnë pella, Vardo tellumar
beyond the West, beneath the blue vaults of Varda
nu luini yassen tintilar i eleni
wherein the stars tremble
ómaryo airetári-lírinen.
in the voice of her song, holy and queenly.
Sí man i yulma nin enquantuva?
Who now shall refill the cup for me?
An sí Tintallë Varda Oiolossëo
For now the Kindler, Varda, the Queen of the stars,
ve fanyar máryat Elentári ortanë
from Mount Everwhite has uplifted her hands like clouds
ar ilyë tier undulávë lumbulë
and all paths are drowned deep in shadow;
ar sindanóriello caita mornië
and out of a grey country darkness lies
i falmalinnar imbë met,
on the foaming waves between us,
ar hísië untúpa Calaciryo míri oialë.
and mist covers the jewels of Calacirya for ever.
Sí vanwa ná, Rómello vanwa, Valimar!
Now lost, lost to those of the East is Valimar!
Namárië! Nai hiruvalyë Valimar!
Farewell! Maybe thou shalt find Valimar!
Nai elyë hiruva! Namárië!
Maybe even thou shalt find it! Farewell!
และมาวิเคราะห์กันแบบชัด ๆ คำต่อคำ ทีละบรรทัดเลยครับ
Ai! laurië lantar lassi súrinen,
Ah! like gold fall the leaves in the wind,
laurëa = golden lanta- = fall lassë = leaf súrë = wind
yéni únótimë ve rámar aldaron!
long years numberless as the wings of trees!
yén = Elvish century nótimë = countable ráma = wing alda = tree
Yéni ve lintë yuldar avánier
The long years have passed like swift draughts
linta = swift yulda = draught auta- = pass Special case? avánie- = have pass
mi oromardi lissë-miruvóreva
of the sweet mead in lofty halls
oro- = high mardë = hall lissë = sweet miruvórë = mead
Andúnë pella,
beyond the West,
andúnë = sunset pella = beyond (postposition)
Vardo tellumar nu luini yassen tintilar i eleni
beneath the blue vaults of Varda wherein the stars tremble
telluma = vault nu = under luin = blue ya = which tintila- = twinkle elen = star
ómaryo airetári-lírinen.
in the holy and queenly song of her voice.
(in the voice of her song, holy and queenly.)
óma = voice airë = holy tári = queen lírë = song
Sí man i yulma nin enquantuva?
Who now shall refill the cup for me?
sí = now man = who yulma = cup quanta- = fill
An sí Tintallë Varda Oiolossëo
For now the Kindler, Varda, of the Everwhite,
ve fanyar máryat Elentári ortanë
like clouds, uplifted her hands, Queen of the stars
(For now the Kindler, Varda, the Queen of the stars,
from Mount Everwhite has uplifted her hands like clouds)
an = for tinta- = kindle oio- = ever lossë = (snow) white fanya = cloud má = hand orta- = rise
ar ilyë tier undulávë lumbulë
and all paths are drowned deep in shadow;
ilya = all tië = path undu = down lava- = lick undulava- = drown Passive voice? undulávë- = are drowned lumbulë = shadow
ar sindanóriello caita mornië
and out of a grey country darkness lies
sinda = grey nórië = country caita- = lie mornië = darkness
i falmalinnar imbë met,
on the foaming waves between us,
falma = wave imbë = between met = us
ar hísië untúpa Calaciryo míri oialë.
and mist covers the jewels of Calacirya for ever.
hísië = mist untúpa- = cover mírë = jewel oialë = forever
Sí vanwa ná, Rómello vanwa, Valimar!
Now be gone, gone from the East, Valimar!
(Now lost, lost to those of the East is Valimar!)
vanwa = gone na- = be Rómen = East
Namárië! Nai hiruvalyë Valimar!
Farewell! Maybe thou shalt find Valimar!
namárië = farewell nai = may hir- = find elyë = you, thou
Nai elyë hiruva! Namárië!
May thou shalt find! Farewell!
(Maybe even thou shalt find it! Farewell!)
cr -holy_life
ลองมาดูประโยคภาษาเควนย่าจริง ๆ จากในหนังสือดูกันบ้าง
ดวงดาวทอแสงยามเราพบกัน
ประโยคนี้โฟรโด พูดเป็นภาษาเควนย่าเอาใจกิลดอร์ พรายตนแรกที่เหล่าฮอบบิทเจอในการเดินทาง
Elen síla lúmenn' omentielvo
A star shines at the hour of our meeting
ลองมาวิเคราะห์กันแบบชัด ๆ คำต่อคำดูนะครับ ได้แสดงไว้ให้ดูด้วยสี
Elen síla lúmenn' omentielvo
A star shines at the hour of our meeting
elen = star sil- = shine lúmë = hour omentie = meeting
นามาริเอ
ลำนำภาษาเควนย่าที่เลื่องลือที่สุดในเรื่อง Lord of the Rings คือบท นามาริเอ ที่ท่านหญิงกาลาดริเอล ขับลำนำลาคณะเดินทางแห่งแหวนที่ลอริเอน
Ai! laurië lantar lassi súrinen,
Ah! like gold fall the leaves in the wind,
yéni únótimë ve rámar aldaron!
long years numberless as the wings of trees!
Yéni ve lintë yuldar avánier
The long years have passed like swift draughts
mi oromardi lissë-miruvóreva
of the sweet mead in lofty halls
Andúnë pella, Vardo tellumar
beyond the West, beneath the blue vaults of Varda
nu luini yassen tintilar i eleni
wherein the stars tremble
ómaryo airetári-lírinen.
in the voice of her song, holy and queenly.
Sí man i yulma nin enquantuva?
Who now shall refill the cup for me?
An sí Tintallë Varda Oiolossëo
For now the Kindler, Varda, the Queen of the stars,
ve fanyar máryat Elentári ortanë
from Mount Everwhite has uplifted her hands like clouds
ar ilyë tier undulávë lumbulë
and all paths are drowned deep in shadow;
ar sindanóriello caita mornië
and out of a grey country darkness lies
i falmalinnar imbë met,
on the foaming waves between us,
ar hísië untúpa Calaciryo míri oialë.
and mist covers the jewels of Calacirya for ever.
Sí vanwa ná, Rómello vanwa, Valimar!
Now lost, lost to those of the East is Valimar!
Namárië! Nai hiruvalyë Valimar!
Farewell! Maybe thou shalt find Valimar!
Nai elyë hiruva! Namárië!
Maybe even thou shalt find it! Farewell!
และมาวิเคราะห์กันแบบชัด ๆ คำต่อคำ ทีละบรรทัดเลยครับ
Ai! laurië lantar lassi súrinen,
Ah! like gold fall the leaves in the wind,
laurëa = golden lanta- = fall lassë = leaf súrë = wind
yéni únótimë ve rámar aldaron!
long years numberless as the wings of trees!
yén = Elvish century nótimë = countable ráma = wing alda = tree
Yéni ve lintë yuldar avánier
The long years have passed like swift draughts
linta = swift yulda = draught auta- = pass Special case? avánie- = have pass
mi oromardi lissë-miruvóreva
of the sweet mead in lofty halls
oro- = high mardë = hall lissë = sweet miruvórë = mead
Andúnë pella,
beyond the West,
andúnë = sunset pella = beyond (postposition)
Vardo tellumar nu luini yassen tintilar i eleni
beneath the blue vaults of Varda wherein the stars tremble
telluma = vault nu = under luin = blue ya = which tintila- = twinkle elen = star
ómaryo airetári-lírinen.
in the holy and queenly song of her voice.
(in the voice of her song, holy and queenly.)
óma = voice airë = holy tári = queen lírë = song
Sí man i yulma nin enquantuva?
Who now shall refill the cup for me?
sí = now man = who yulma = cup quanta- = fill
An sí Tintallë Varda Oiolossëo
For now the Kindler, Varda, of the Everwhite,
ve fanyar máryat Elentári ortanë
like clouds, uplifted her hands, Queen of the stars
(For now the Kindler, Varda, the Queen of the stars,
from Mount Everwhite has uplifted her hands like clouds)
an = for tinta- = kindle oio- = ever lossë = (snow) white fanya = cloud má = hand orta- = rise
ar ilyë tier undulávë lumbulë
and all paths are drowned deep in shadow;
ilya = all tië = path undu = down lava- = lick undulava- = drown Passive voice? undulávë- = are drowned lumbulë = shadow
ar sindanóriello caita mornië
and out of a grey country darkness lies
sinda = grey nórië = country caita- = lie mornië = darkness
i falmalinnar imbë met,
on the foaming waves between us,
falma = wave imbë = between met = us
ar hísië untúpa Calaciryo míri oialë.
and mist covers the jewels of Calacirya for ever.
hísië = mist untúpa- = cover mírë = jewel oialë = forever
Sí vanwa ná, Rómello vanwa, Valimar!
Now be gone, gone from the East, Valimar!
(Now lost, lost to those of the East is Valimar!)
vanwa = gone na- = be Rómen = East
Namárië! Nai hiruvalyë Valimar!
Farewell! Maybe thou shalt find Valimar!
namárië = farewell nai = may hir- = find elyë = you, thou
Nai elyë hiruva! Namárië!
May thou shalt find! Farewell!
(Maybe even thou shalt find it! Farewell!)
cr -holy_life
Adjective ภาษาเอลฟ์
คำคุณศัพท์ (Adjective)
คำคุณศัพท์ส่วนใหญ่ จะลงท้ายด้วย a หรือ ë โดยการนำคำคุณศัพท์ไปขยายคำนาม จะต้องคำนึงถึงจำนวนของคำนามเช่นกัน ดังนี้
การแปลงรูปตามจำนวน (Numbers Morphology)
เอกพจน์ ไม่มีการแปลงรูป
พหูพจน์ แบ่งเป็นกรณี
คำลงท้ายด้วย a ให้เปลี่ยนเป็น ë
คำลงท้ายด้วย ë ให้เปลี่ยนเป็น i
คำลงท้ายด้วย ëa ให้เปลี่ยนเป็น ië
กรณีอื่น เข้าใจว่าใช้วิธีการแปลงเช่นเดียวกับคำนามพหูพจน์
ตัวอย่าง
vanya vendë = a beautiful maiden, vanyë vendi = beautiful maidens
carnë parma = a red book, carni parmar = red books
laurëa lassë = a golden leaf, laurië lassi = golden leaves
firin casar = a dead dwarf, firini casari = dead dwarves
ขั้นเปรียบเทียบ (Comparative & Superlative)
ขั้นกว่า ไม่ปรากฎหลักฐานว่า มีการแปลงรูปอย่างไร
ขั้นที่สุด ให้ขึ้นต้นด้วยคำว่า an
ตัวอย่าง
vanya (สวย), anvanya (สวยที่สุด)
calima (สว่าง), ancalima (สว่างที่สุด)
กริยาคุณศัพท์ (Participle)
คือการนำคำกริยามาใช้เป็นคำคุณศัพท์ขยายคำนาม แบ่งออกตามผู้กระทำ หรือผู้ถูกกระทำดังนี้
ผู้กระทำ (Present participle)
ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น แล้ว
ถ้าคำลงท้ายด้วย a, r ให้ต่อด้วย la
ถ้าคำลงท้ายด้วย l ให้ต่อด้วย ala
กรณีอื่น ให้ลงท้ายคำด้วย ila
ผู้ถูกกระทำ (Past participle)
ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น แล้ว
ถ้าคำลงท้ายด้วย a, r ให้ต่อด้วย na
ถ้าคำลงท้ายด้วย l ให้ต่อด้วย da
กรณีอื่น ให้ต่อด้วย ina
คำกริยาคุณศัพท์นี้ ใช้วิธีแปลงตามรูปจำนวนแบบเดียวกับคำคุณศัพท์ปกติ ยกเว้น present participle ที่จะไม่แปลงรูปตามจำนวน
ตัวอย่าง
falasta = foam (สาดกระเซ็น), falastala = foaming (present pt), falastana = foamed (past pt)
car = make (ทำ), carla = making (present pt), carna = made (past pt)
sil = shine (ส่องแสง), sílala = shining (present pt), silda = shined (past pt)
rac = break (หัก), rácila = breaking (present pt), rácina = broken (past pt)
sílala (singular) => sílala (plural)
silda (singular) => sildë (plural)
กริยาวิเศษณ์ (Adverb)
การนำคำคุณศัพท์มาใช้ขยายคำกริยา สามารถทำได้โดย นำคำคุณศัพท์มาต่อท้ายด้วย veนาม (Pronoun)
สรรพนาม (Pronoun)
ภาษาเควนย่า สามารถที่จะนำสรรพนามไปต่อท้ายคำกริยา เป็นส่วนหนึ่งของคำได้ โดยสามารถทำหน้าที่ได้ทั้ง ประธานและกรรมของกริยา โดยที่สรรพนามตัวแรกที่ต่อจากกริยา จะถือว่าเป็นประธาน และสรรพนามตัวที่สองที่ต่อจากกริยา จะถือว่าเป็นกรรม
คำสรรพนามบางคำที่มีความหมายเดียวกัน แต่มีการใช้คำหลายแบบนั้น ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่ามีกฏเกณฑ์อย่างไร แต่พอจะสันนิษฐานออกมาได้ดังนี้
I ให้ลงท้ายด้วย n, nyë
You ให้ลงท้ายด้วย l, lyë (แบบสุภาพ)
You ให้ลงท้ายด้วย ccë (แบบเป็นกันเอง)
He ให้ลงท้ายด้วย ro
She ให้ลงท้ายด้วย rë
It ให้ลงท้ายด้วย s, t
We ให้ลงท้ายด้วย mmë ("เรา" ไม่รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
We ให้ลงท้ายด้วย lmë ("เรา" รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
We ให้ลงท้ายด้วย lvë ("เรา" สองคน, dual)
They ให้ลงท้ายด้วย ntë
ตัวอย่าง
lendë = went
lenden, lendenyë = I went
lendel, lendelyë = You went
lendentë = They went
utúvië = have found
utúvienyë = I have found
utúvienyes = I have found it
คำแสดงความเป็นเจ้าของ (Possessive)
การแปลงรูปคำนาม เพื่อแสดงผู้เป็นเจ้าของ
My ให้ลงท้ายด้วย nya
Your ให้ลงท้ายด้วย lya (แบบสุภาพ)
Your ให้ลงท้ายด้วย cca (แบบเป็นกันเอง)
His ให้ลงท้ายด้วย rya
Her ให้ลงท้ายด้วย rya
Its ให้ลงท้ายด้วย rya
Our ให้ลงท้ายด้วย mma ("เรา" ไม่รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
Our ให้ลงท้ายด้วย lma ("เรา" รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
Our ให้ลงท้ายด้วย lva, lwa ("เรา" สองคน, dual)
Their ให้ลงท้ายด้วย nta
ตัวอย่าง
parma = book
parmanya = My book
parmalya = Your book
parmanta = Their book
สรรพนามอิสระ (Independent pronoun)
คือคำโดดที่ใช้สำหรับเป็นกรรมสรรพนามโดยเฉพาะ ไม่ใช่เป็นการแปลงรูปคำกริยา ได้แก่
Me = ni, inyë
You = lë, elyë (แบบสุภาพ)
You = tyë (แบบเป็นกันเอง)
Him = so
Her = së
It = ta
Us = më ("เรา" หลายคน)
Us = met ("เรา" สองคน)
Them = të
คำคุณศัพท์ส่วนใหญ่ จะลงท้ายด้วย a หรือ ë โดยการนำคำคุณศัพท์ไปขยายคำนาม จะต้องคำนึงถึงจำนวนของคำนามเช่นกัน ดังนี้
การแปลงรูปตามจำนวน (Numbers Morphology)
เอกพจน์ ไม่มีการแปลงรูป
พหูพจน์ แบ่งเป็นกรณี
คำลงท้ายด้วย a ให้เปลี่ยนเป็น ë
คำลงท้ายด้วย ë ให้เปลี่ยนเป็น i
คำลงท้ายด้วย ëa ให้เปลี่ยนเป็น ië
กรณีอื่น เข้าใจว่าใช้วิธีการแปลงเช่นเดียวกับคำนามพหูพจน์
ตัวอย่าง
vanya vendë = a beautiful maiden, vanyë vendi = beautiful maidens
carnë parma = a red book, carni parmar = red books
laurëa lassë = a golden leaf, laurië lassi = golden leaves
firin casar = a dead dwarf, firini casari = dead dwarves
ขั้นเปรียบเทียบ (Comparative & Superlative)
ขั้นกว่า ไม่ปรากฎหลักฐานว่า มีการแปลงรูปอย่างไร
ขั้นที่สุด ให้ขึ้นต้นด้วยคำว่า an
ตัวอย่าง
vanya (สวย), anvanya (สวยที่สุด)
calima (สว่าง), ancalima (สว่างที่สุด)
กริยาคุณศัพท์ (Participle)
คือการนำคำกริยามาใช้เป็นคำคุณศัพท์ขยายคำนาม แบ่งออกตามผู้กระทำ หรือผู้ถูกกระทำดังนี้
ผู้กระทำ (Present participle)
ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น แล้ว
ถ้าคำลงท้ายด้วย a, r ให้ต่อด้วย la
ถ้าคำลงท้ายด้วย l ให้ต่อด้วย ala
กรณีอื่น ให้ลงท้ายคำด้วย ila
ผู้ถูกกระทำ (Past participle)
ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น แล้ว
ถ้าคำลงท้ายด้วย a, r ให้ต่อด้วย na
ถ้าคำลงท้ายด้วย l ให้ต่อด้วย da
กรณีอื่น ให้ต่อด้วย ina
คำกริยาคุณศัพท์นี้ ใช้วิธีแปลงตามรูปจำนวนแบบเดียวกับคำคุณศัพท์ปกติ ยกเว้น present participle ที่จะไม่แปลงรูปตามจำนวน
ตัวอย่าง
falasta = foam (สาดกระเซ็น), falastala = foaming (present pt), falastana = foamed (past pt)
car = make (ทำ), carla = making (present pt), carna = made (past pt)
sil = shine (ส่องแสง), sílala = shining (present pt), silda = shined (past pt)
rac = break (หัก), rácila = breaking (present pt), rácina = broken (past pt)
sílala (singular) => sílala (plural)
silda (singular) => sildë (plural)
กริยาวิเศษณ์ (Adverb)
การนำคำคุณศัพท์มาใช้ขยายคำกริยา สามารถทำได้โดย นำคำคุณศัพท์มาต่อท้ายด้วย veนาม (Pronoun)
สรรพนาม (Pronoun)
ภาษาเควนย่า สามารถที่จะนำสรรพนามไปต่อท้ายคำกริยา เป็นส่วนหนึ่งของคำได้ โดยสามารถทำหน้าที่ได้ทั้ง ประธานและกรรมของกริยา โดยที่สรรพนามตัวแรกที่ต่อจากกริยา จะถือว่าเป็นประธาน และสรรพนามตัวที่สองที่ต่อจากกริยา จะถือว่าเป็นกรรม
คำสรรพนามบางคำที่มีความหมายเดียวกัน แต่มีการใช้คำหลายแบบนั้น ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่ามีกฏเกณฑ์อย่างไร แต่พอจะสันนิษฐานออกมาได้ดังนี้
I ให้ลงท้ายด้วย n, nyë
You ให้ลงท้ายด้วย l, lyë (แบบสุภาพ)
You ให้ลงท้ายด้วย ccë (แบบเป็นกันเอง)
He ให้ลงท้ายด้วย ro
She ให้ลงท้ายด้วย rë
It ให้ลงท้ายด้วย s, t
We ให้ลงท้ายด้วย mmë ("เรา" ไม่รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
We ให้ลงท้ายด้วย lmë ("เรา" รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
We ให้ลงท้ายด้วย lvë ("เรา" สองคน, dual)
They ให้ลงท้ายด้วย ntë
ตัวอย่าง
lendë = went
lenden, lendenyë = I went
lendel, lendelyë = You went
lendentë = They went
utúvië = have found
utúvienyë = I have found
utúvienyes = I have found it
คำแสดงความเป็นเจ้าของ (Possessive)
การแปลงรูปคำนาม เพื่อแสดงผู้เป็นเจ้าของ
My ให้ลงท้ายด้วย nya
Your ให้ลงท้ายด้วย lya (แบบสุภาพ)
Your ให้ลงท้ายด้วย cca (แบบเป็นกันเอง)
His ให้ลงท้ายด้วย rya
Her ให้ลงท้ายด้วย rya
Its ให้ลงท้ายด้วย rya
Our ให้ลงท้ายด้วย mma ("เรา" ไม่รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
Our ให้ลงท้ายด้วย lma ("เรา" รวมผู้ที่ถูกกล่าวถึง)
Our ให้ลงท้ายด้วย lva, lwa ("เรา" สองคน, dual)
Their ให้ลงท้ายด้วย nta
ตัวอย่าง
parma = book
parmanya = My book
parmalya = Your book
parmanta = Their book
สรรพนามอิสระ (Independent pronoun)
คือคำโดดที่ใช้สำหรับเป็นกรรมสรรพนามโดยเฉพาะ ไม่ใช่เป็นการแปลงรูปคำกริยา ได้แก่
Me = ni, inyë
You = lë, elyë (แบบสุภาพ)
You = tyë (แบบเป็นกันเอง)
Him = so
Her = së
It = ta
Us = më ("เรา" หลายคน)
Us = met ("เรา" สองคน)
Them = të
Verb ภาษาเอลฟ์
คำกริยา (Verb)
ศัพท์คำกริยาเบื้องต้น ที่เป็นรากศัพท์ในภาษาเอล์ฟ มักจะลงท้ายด้วยเสียงตัวสะกด ไม่มีสระต่อท้าย ศัพท์ประเภทนี้เรียกว่า Basic Stem (คำศัพท์ธรรมดา) ยังมีคำศัพท์อีกประเภทหนึ่ง ซึ่งแผลงมาจากรากศัพท์ดั้งเดิม เรียกว่า A-Stem (คำศัพท์ - อา) เป็นคำศัพท์ที่มักจะลงท้ายด้วยเสียง อา บางคำก็มีความหมายใกล้เคียงกับรากศัพท์เดิม แต่บางคำก็เปลี่ยนความหมายไปโดยสิ้นเชิง ในการแปลงรูปคำกริยานั้น ส่วนใหญ่จะต้องพิจารณาด้วยว่า คำศัพท์นั้นเป็นประเภท A-Stem หรือไม่ โดยมีกฎเกณฑ์การแปลงรูปดังจะได้อธิบายต่อไปนี้
การแปลงรูปตามจำนวน (Numbers Morphology)
เป็นการแปลงรูปตามจำนวนประธาน สำหรับในคำกริยานั้น จะสนใจแค่ว่าประธานเป็น เอกพจน์ หรือ พหูพจน์
เอกพจน์ ไม่มีการแปลงรูป
พหูพจน์ ลงท้ายด้วย r
การแปลงรูปตามกาล (Tense Morphology)
รูปปกติ (Aorist)
เป็นรูปแบบปกติ ที่แสดงถึงกริยาที่ไม่ได้บ่งบอกกาลเวลา หรือก็คือกริยา infinitive
Basic Stem ให้ลงท้ายคำด้วย e แต่หากว่า e นั้นไม่ได้อยู่ท้ายคำ (เช่น ยังมีการแปลงรูปตามจำนวนต่อ) ก็ให้เปลี่ยน e เป็น i แทน
A-Stem ไม่มีการแปลงรูปแต่อย่างใด
ตัวอย่าง
car (ทำ) => carë (sg. aorist) => carir (pl. aorist)
lanta (ตก, ร่วง) => lanta (sg. aorist) => lantar (pl. aorist)
ปัจจุบัน (Present)
สำหรับกริยาที่กำลังเกิดขึ้น และดำเนินอยู่ในขณะนั้น (แต่ไม่จำเป็นต้องเป็น present continuous)
Basic Stem ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น และลงท้ายคำด้วย a
A-Stem ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น และเปลี่ยน a ตัวท้ายเป็น ëa
โดยที่การลากเสียงสระหลักของทั้งสองกรณีนั้น ในภาษาเควนย่า การลากเสียงจะทำได้ก็ต่อเมื่อ ตัวสะกดของสระตัวนั้น เป็นมีเสียงเดี่ยว เช่น t, l, c, ฯลฯ แต่เสียงต่อไปนี้ ถือว่าไม่ใช่เสียงเดี่ยว nt, mp, lt, ฯลฯ
ตัวอย่าง
sil (ส่องแสง) => síla (sg. present) => sílar (pl. present)
mat (กิน) => máta (sg. present) => mátar (pl. present)
lanta (ตก, ร่วง) => lantëa (sg. present) => lantëar (pl. present)
อดีต (Past)
สำหรับกริยาที่เกิดขึ้น และเสร็จสิ้นไปแล้วในอดีต
ทั้ง Basic Stem และ A-Stem ให้ลงท้ายด้วย në
กรณีพิเศษของ Basic Stem
หากคำศัพท์นั้นลงท้ายด้วย p, t, c แทนที่จะเป็น pnë, tnë, cnë ให้แปลงเป็น mpë, ntë, ncë แทน
หากคำศัพท์นั้นลงท้ายด้วย l แทนที่จะเป็น lnë ให้แปลงเป็น llë แทน
ตัวอย่าง
orta (ขึ้น, ยก) => ortanë
tir (ดู, เก็บ) => tirnë
tac (เร่ง) => tancë
vil (บิน) => villë
สัมบูรณ์ (Perfect)
สำหรับกริยาที่ได้ทำมาแล้วในอดีต และยังเป็นอยู่มาถึงปัจจุบัน
Basic Stem แทรกสระหนึ่งตัวเข้าด้านหน้าคำ โดยให้เป็นสระเดียวกับสระหลักของคำ, ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น, และลงท้ายคำด้วย ië
A-Stem แทรกสระหนึ่งตัวเข้าด้านหน้าคำ โดยให้เป็นสระเดียวกับสระหลักของคำ, ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น, และเปลี่ยน a ตัวท้ายเป็น ië
โดยการลากเสียงนั้น ให้คำนึงถึงตัวสะกดด้วยว่ามีเสียงเดี่ยวหรือไม่ เช่นเดียวกับการลากเสียงใน present tense
ตัวอย่าง
mat (กิน) => amátië
tec (เขียน) => etécië
tul (มา) => utúlië
panta (เปิด) => apantië
อนาคต (Future)
สำหรับกริยาที่ยังไม่เกิดขึ้น
Basic Stem ให้ลงท้ายด้วย uva
A-Stem ให้ตัด a ตัวท้ายทิ้ง และเปลี่ยนเป็น uva
ตัวอย่าง
mat (กิน) => matuva
linda (ร้องเพลง) => linduva
tir (ดู, เก็บ) => tiruva, tiruvantë = They will keep, nai tiruvantë = May they will keep (พวกเขาน่าจะเก็บไว้, พวกเขาคงจะเก็บไว้นะ)
การแปลงรูปกรณีอื่น ๆ
การทำให้เป็นคำนาม (Gerund)
คำกริยาที่จะนำมาใช้เป็นคำนาม ต้องทำให้อยู่ในรูป extended infinitive ก่อน (รูป infinitive ก็คือรูป aorist) ดังนี้
Basic Stem ให้ลงท้ายคำ (จากรูป infinitive) ด้วย ta
A-Stem ไม่ต้องมีการเปลี่ยนแปลง
กรณีที่ต้องการแปลงเป็นคำนาม และคำนั้นเป็นกรรมรอง คือไม่ใช่สิ่งที่ต้องการกล่าวถึงโดยตรงในประโยค ให้ใช้วิธีการแปลงอีกวิธีหนึ่ง
Basic Stem ให้ลงท้ายคำด้วย ië
A-Stem ให้ตัด a หรือ ya ทิ้ง แล้วลงท้ายคำด้วย ië
ตัวอย่าง
car (ทำ) => carita (การกระทำ)
tyal (เล่น) => tyalië (การเล่น)
กริยาคำสั่ง (Imperative)
สำหรับใช้ในประโยคคำสั่ง
Basic Stem ให้นำหน้าคำด้วย á หรือ ลงท้ายคำด้วย a
A-Stem ให้นำหน้าคำด้วย á
ตัวอย่าง
car (ทำ) => cara! = á carë! (จงทำ), áva carë! (อย่าทำ)
นอกจากนี้ยังมีบางคำเป็นคำเฉพาะด้วยเช่น
ela! (ดูสิ), heca! (ไปซะ), ëa! (จงเกิดขึ้น)
Cr-holy_life
ศัพท์คำกริยาเบื้องต้น ที่เป็นรากศัพท์ในภาษาเอล์ฟ มักจะลงท้ายด้วยเสียงตัวสะกด ไม่มีสระต่อท้าย ศัพท์ประเภทนี้เรียกว่า Basic Stem (คำศัพท์ธรรมดา) ยังมีคำศัพท์อีกประเภทหนึ่ง ซึ่งแผลงมาจากรากศัพท์ดั้งเดิม เรียกว่า A-Stem (คำศัพท์ - อา) เป็นคำศัพท์ที่มักจะลงท้ายด้วยเสียง อา บางคำก็มีความหมายใกล้เคียงกับรากศัพท์เดิม แต่บางคำก็เปลี่ยนความหมายไปโดยสิ้นเชิง ในการแปลงรูปคำกริยานั้น ส่วนใหญ่จะต้องพิจารณาด้วยว่า คำศัพท์นั้นเป็นประเภท A-Stem หรือไม่ โดยมีกฎเกณฑ์การแปลงรูปดังจะได้อธิบายต่อไปนี้
การแปลงรูปตามจำนวน (Numbers Morphology)
เป็นการแปลงรูปตามจำนวนประธาน สำหรับในคำกริยานั้น จะสนใจแค่ว่าประธานเป็น เอกพจน์ หรือ พหูพจน์
เอกพจน์ ไม่มีการแปลงรูป
พหูพจน์ ลงท้ายด้วย r
การแปลงรูปตามกาล (Tense Morphology)
รูปปกติ (Aorist)
เป็นรูปแบบปกติ ที่แสดงถึงกริยาที่ไม่ได้บ่งบอกกาลเวลา หรือก็คือกริยา infinitive
Basic Stem ให้ลงท้ายคำด้วย e แต่หากว่า e นั้นไม่ได้อยู่ท้ายคำ (เช่น ยังมีการแปลงรูปตามจำนวนต่อ) ก็ให้เปลี่ยน e เป็น i แทน
A-Stem ไม่มีการแปลงรูปแต่อย่างใด
ตัวอย่าง
car (ทำ) => carë (sg. aorist) => carir (pl. aorist)
lanta (ตก, ร่วง) => lanta (sg. aorist) => lantar (pl. aorist)
ปัจจุบัน (Present)
สำหรับกริยาที่กำลังเกิดขึ้น และดำเนินอยู่ในขณะนั้น (แต่ไม่จำเป็นต้องเป็น present continuous)
Basic Stem ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น และลงท้ายคำด้วย a
A-Stem ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น และเปลี่ยน a ตัวท้ายเป็น ëa
โดยที่การลากเสียงสระหลักของทั้งสองกรณีนั้น ในภาษาเควนย่า การลากเสียงจะทำได้ก็ต่อเมื่อ ตัวสะกดของสระตัวนั้น เป็นมีเสียงเดี่ยว เช่น t, l, c, ฯลฯ แต่เสียงต่อไปนี้ ถือว่าไม่ใช่เสียงเดี่ยว nt, mp, lt, ฯลฯ
ตัวอย่าง
sil (ส่องแสง) => síla (sg. present) => sílar (pl. present)
mat (กิน) => máta (sg. present) => mátar (pl. present)
lanta (ตก, ร่วง) => lantëa (sg. present) => lantëar (pl. present)
อดีต (Past)
สำหรับกริยาที่เกิดขึ้น และเสร็จสิ้นไปแล้วในอดีต
ทั้ง Basic Stem และ A-Stem ให้ลงท้ายด้วย në
กรณีพิเศษของ Basic Stem
หากคำศัพท์นั้นลงท้ายด้วย p, t, c แทนที่จะเป็น pnë, tnë, cnë ให้แปลงเป็น mpë, ntë, ncë แทน
หากคำศัพท์นั้นลงท้ายด้วย l แทนที่จะเป็น lnë ให้แปลงเป็น llë แทน
ตัวอย่าง
orta (ขึ้น, ยก) => ortanë
tir (ดู, เก็บ) => tirnë
tac (เร่ง) => tancë
vil (บิน) => villë
สัมบูรณ์ (Perfect)
สำหรับกริยาที่ได้ทำมาแล้วในอดีต และยังเป็นอยู่มาถึงปัจจุบัน
Basic Stem แทรกสระหนึ่งตัวเข้าด้านหน้าคำ โดยให้เป็นสระเดียวกับสระหลักของคำ, ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น, และลงท้ายคำด้วย ië
A-Stem แทรกสระหนึ่งตัวเข้าด้านหน้าคำ โดยให้เป็นสระเดียวกับสระหลักของคำ, ให้ลากสระหลักของคำให้ยาวขึ้น, และเปลี่ยน a ตัวท้ายเป็น ië
โดยการลากเสียงนั้น ให้คำนึงถึงตัวสะกดด้วยว่ามีเสียงเดี่ยวหรือไม่ เช่นเดียวกับการลากเสียงใน present tense
ตัวอย่าง
mat (กิน) => amátië
tec (เขียน) => etécië
tul (มา) => utúlië
panta (เปิด) => apantië
อนาคต (Future)
สำหรับกริยาที่ยังไม่เกิดขึ้น
Basic Stem ให้ลงท้ายด้วย uva
A-Stem ให้ตัด a ตัวท้ายทิ้ง และเปลี่ยนเป็น uva
ตัวอย่าง
mat (กิน) => matuva
linda (ร้องเพลง) => linduva
tir (ดู, เก็บ) => tiruva, tiruvantë = They will keep, nai tiruvantë = May they will keep (พวกเขาน่าจะเก็บไว้, พวกเขาคงจะเก็บไว้นะ)
การแปลงรูปกรณีอื่น ๆ
การทำให้เป็นคำนาม (Gerund)
คำกริยาที่จะนำมาใช้เป็นคำนาม ต้องทำให้อยู่ในรูป extended infinitive ก่อน (รูป infinitive ก็คือรูป aorist) ดังนี้
Basic Stem ให้ลงท้ายคำ (จากรูป infinitive) ด้วย ta
A-Stem ไม่ต้องมีการเปลี่ยนแปลง
กรณีที่ต้องการแปลงเป็นคำนาม และคำนั้นเป็นกรรมรอง คือไม่ใช่สิ่งที่ต้องการกล่าวถึงโดยตรงในประโยค ให้ใช้วิธีการแปลงอีกวิธีหนึ่ง
Basic Stem ให้ลงท้ายคำด้วย ië
A-Stem ให้ตัด a หรือ ya ทิ้ง แล้วลงท้ายคำด้วย ië
ตัวอย่าง
car (ทำ) => carita (การกระทำ)
tyal (เล่น) => tyalië (การเล่น)
กริยาคำสั่ง (Imperative)
สำหรับใช้ในประโยคคำสั่ง
Basic Stem ให้นำหน้าคำด้วย á หรือ ลงท้ายคำด้วย a
A-Stem ให้นำหน้าคำด้วย á
ตัวอย่าง
car (ทำ) => cara! = á carë! (จงทำ), áva carë! (อย่าทำ)
นอกจากนี้ยังมีบางคำเป็นคำเฉพาะด้วยเช่น
ela! (ดูสิ), heca! (ไปซะ), ëa! (จงเกิดขึ้น)
Cr-holy_life
Noun ภาษาเอลฟ์
คำนาม (Noun)
คำนำหน้านาม (Article)
ในภาษาเควนย่า ใช้ตัว i เป็นคำนำหน้านาม เทียบได้กับ the ในภาษาอังกฤษ เช่น elen = star = a star, i elen = the star
การแปลงรูปคำนาม (Case Morphology)
กฏการแปลงรูปคำนามในภาษาเควนย่า 10 กรณี มีดังนี้
รูปปกติ (Nominative)
ใช้เป็นประธาน สามารถแบ่งประเภทของคำนามตามจำนวนได้สี่ประเภท ได้แก่ เอกพจน์ (Singular), ทวิพจน์ (Dual), พหูพจน์ (Plural) และ พหุภาคพจน์ (Partitive plural)
เอกพจน์ ไม่มีการดัดแปลงหรือเพิ่มเติมท้ายคำแต่อย่างใด
ทวิพจน์ ถ้าคำมีพยางค์สุดท้ายเป็นเสียง t หรือ d ให้เปลี่ยนสระพยางค์สุดท้ายเป็น u ไม่เช่นนั้นให้ลงท้ายคำด้วย t
พหูพจน์ ถ้าคำนั้นลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อท้ายด้วย r (หรือ n ในบางกรณี), หรือถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อท้ายด้วย i (กรณีที่สระลงท้ายคือ e ให้เปลี่ยนเป็น i, กรณีที่สระลงท้ายคือ ie ให้เปลี่ยนเป็น ier)
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย li
ตัวอย่าง
má (มือหนึ่งข้าง) => mát (มือทั้งสอง)
elen (ดาวหนึ่งดวง) => eleni (ดาวหลายดวง)
falma (คลื่น) => falmali (คลื่นจำนวนหนึ่ง)
กรรม (Accusative)
ในภาษาเควนย่าแบบเก่าที่ใช้ในวาลินอร์ คำนามที่เป็นกรรม จะต้องถูกแปลงรูปด้วย (การแปลงรูป accusative นี้จะพบได้แต่ในหนังสือภาษาเควนย่าโบราณเท่านั้น ไม่มีใช้ในภาษาสมัยใหม่)
เอกพจน์ เฉพาะคำที่ลงท้ายด้วยสระ จะถูกลากเสียงสระให้ยาวขึ้น
ทวิพจน์ เฉพาะคำที่ลงท้ายด้วย u จะถูกลากเสียงให้เป็น ú
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย i
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lí
ตัวอย่าง
cirya (เรือหนึ่งลำ) => ciryá, ciryar (เรือหลายลำ) => ciryai
กรรมรอง (Dative)
คำซึ่งเป็นกรรมรองของกริยา เช่น ประธานกระทำบางอย่างกับกรรมตรง ให้/ไปยัง/สำหรับ กรรมรอง
เอกพจน์ ให้ลงท้ายด้วย n
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย nt (หรือ en ถ้าคำนั้นลงท้ายด้วย u)
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย in
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lin
ตัวอย่าง
i nís antanë i hínan anna = The woman gave the child a gift.
สัมพันธการก (Genitive)
สำหรับแสดงความสัมพันธ์ หรือความเป็นเจ้าของ
เอกพจน์ ให้ลงท้ายด้วย o, กรณีที่สระลงท้ายคือ a ให้เปลี่ยนเป็น o
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย to
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย on
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lion
ตัวอย่าง
Vardo tellumar = Varda's domes
Quenta Silmarillion = The story of the Silmarils
การแสดงความเป็นเจ้าของ (Possessive)
เป็นคำแสดงความเป็นเจ้าของ ต่างกับ genitive ตรงที่ possesive จะแสดงถึงการมีอยู่ หรือครอบครอง ของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ส่วน genitive จะแสดงถึง การเป็นของ หรือ มาจาก ซึ่งของสิ่งนั้นอาจไม่ได้อยู่กับ"เจ้าของ"ก็ได้
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย va, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย wa
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย twa
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย iva (และถ้าสระลงท้ายเป็น e ให้ตัดทิ้งด้วย)
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย líva
ตัวอย่าง
Mindon Eldaliéva = Tower of the Eldalië
róma Oroméva = Oromë's horn
การบอกสถานที่ (Locative)
เพื่อแสดงความหมายว่า อยู่ ณ/อยู่ที่/อยู่บน บางแห่ง
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย ssë, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย essë
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย tsë
พหูพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย ssen, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย issen
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lissë หรือ lissen
ตัวอย่าง
Altáriello Nainië Lóriendessë = Galadriel's Lament in Lóriendë (Lórien)
Vardo tellumar ... yassen tintilar i eleni = Varda's dome ... in which (where) the stars tremble
การบ่งบอกปลายทาง (Allative)
เพื่อแสดงความหมายว่า สู่/มายัง/ลงบน บางอย่าง
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย nna, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย enna
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย nta
พหูพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย nnar, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย innar
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย linna หรือ linnar
ตัวอย่าง
i falmalinnar = upon the foaming waves
Endorenna utúlien = I have come to Middle-Earth
การบ่งบอกต้นทาง (Ablative)
เพื่อแสดงความหมายว่า จาก/ออกมาจาก บางอย่าง
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย llo, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย ello
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lto
พหูพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย llon หรือ llor, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย illon หรือ illor
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lillo หรือ lillon
ตัวอย่าง
Ondolindello = From Ondolindë (Gondolin)
Et Eärello Endorenna utúlien = Out of the Greate Sea to Middle-Earth I am come
การบ่งบอกผู้กระทำ (Instrumental)
เพื่อแสดงความหมายว่า เป็นการกระทำโดยอะไรบางอย่างหรือใครบางคน
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย nen, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย enen
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย nten
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย inen
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย línen
ตัวอย่าง
lantar lassi súrinen = Fall of the leaves in (by) the wind
i carir quettar ómainen = Those who form words with voices
(Respective)
โทลคีนได้เขียนถึงกรณีที่สิบนี้ไว้ แต่ไม่มีคำอธิบายว่าไว้ใช้ในสถานการณ์ใด ทั้งยังไม่เคยพบตัวอย่างการใช้งานด้วย จึงเป็นกรณีปริศนาอยู่
เอกพจน์ ลงท้ายด้วย s
ทวิพจน์ ลงท้ายด้วย tes
พหูพจน์ ลงท้ายด้วย is
พหุภาคพจน์ ลงท้ายด้วย lis
บุพบท (Preposition)
นอกจากการแปลงรูปเพื่อขยายความหมายของคำนามแล้ว ยังมีคำที่ใช้เป็นบุพบทต่างหากโดยเฉพาะ เช่น mi = within, imbe = between, tar, pella = beyond, ve = as, tere = through, tenna = until ฯลฯ
คำนำหน้านาม (Article)
ในภาษาเควนย่า ใช้ตัว i เป็นคำนำหน้านาม เทียบได้กับ the ในภาษาอังกฤษ เช่น elen = star = a star, i elen = the star
การแปลงรูปคำนาม (Case Morphology)
กฏการแปลงรูปคำนามในภาษาเควนย่า 10 กรณี มีดังนี้
รูปปกติ (Nominative)
ใช้เป็นประธาน สามารถแบ่งประเภทของคำนามตามจำนวนได้สี่ประเภท ได้แก่ เอกพจน์ (Singular), ทวิพจน์ (Dual), พหูพจน์ (Plural) และ พหุภาคพจน์ (Partitive plural)
เอกพจน์ ไม่มีการดัดแปลงหรือเพิ่มเติมท้ายคำแต่อย่างใด
ทวิพจน์ ถ้าคำมีพยางค์สุดท้ายเป็นเสียง t หรือ d ให้เปลี่ยนสระพยางค์สุดท้ายเป็น u ไม่เช่นนั้นให้ลงท้ายคำด้วย t
พหูพจน์ ถ้าคำนั้นลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อท้ายด้วย r (หรือ n ในบางกรณี), หรือถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อท้ายด้วย i (กรณีที่สระลงท้ายคือ e ให้เปลี่ยนเป็น i, กรณีที่สระลงท้ายคือ ie ให้เปลี่ยนเป็น ier)
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย li
ตัวอย่าง
má (มือหนึ่งข้าง) => mát (มือทั้งสอง)
elen (ดาวหนึ่งดวง) => eleni (ดาวหลายดวง)
falma (คลื่น) => falmali (คลื่นจำนวนหนึ่ง)
กรรม (Accusative)
ในภาษาเควนย่าแบบเก่าที่ใช้ในวาลินอร์ คำนามที่เป็นกรรม จะต้องถูกแปลงรูปด้วย (การแปลงรูป accusative นี้จะพบได้แต่ในหนังสือภาษาเควนย่าโบราณเท่านั้น ไม่มีใช้ในภาษาสมัยใหม่)
เอกพจน์ เฉพาะคำที่ลงท้ายด้วยสระ จะถูกลากเสียงสระให้ยาวขึ้น
ทวิพจน์ เฉพาะคำที่ลงท้ายด้วย u จะถูกลากเสียงให้เป็น ú
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย i
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lí
ตัวอย่าง
cirya (เรือหนึ่งลำ) => ciryá, ciryar (เรือหลายลำ) => ciryai
กรรมรอง (Dative)
คำซึ่งเป็นกรรมรองของกริยา เช่น ประธานกระทำบางอย่างกับกรรมตรง ให้/ไปยัง/สำหรับ กรรมรอง
เอกพจน์ ให้ลงท้ายด้วย n
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย nt (หรือ en ถ้าคำนั้นลงท้ายด้วย u)
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย in
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lin
ตัวอย่าง
i nís antanë i hínan anna = The woman gave the child a gift.
สัมพันธการก (Genitive)
สำหรับแสดงความสัมพันธ์ หรือความเป็นเจ้าของ
เอกพจน์ ให้ลงท้ายด้วย o, กรณีที่สระลงท้ายคือ a ให้เปลี่ยนเป็น o
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย to
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย on
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lion
ตัวอย่าง
Vardo tellumar = Varda's domes
Quenta Silmarillion = The story of the Silmarils
การแสดงความเป็นเจ้าของ (Possessive)
เป็นคำแสดงความเป็นเจ้าของ ต่างกับ genitive ตรงที่ possesive จะแสดงถึงการมีอยู่ หรือครอบครอง ของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ส่วน genitive จะแสดงถึง การเป็นของ หรือ มาจาก ซึ่งของสิ่งนั้นอาจไม่ได้อยู่กับ"เจ้าของ"ก็ได้
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย va, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย wa
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย twa
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย iva (และถ้าสระลงท้ายเป็น e ให้ตัดทิ้งด้วย)
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย líva
ตัวอย่าง
Mindon Eldaliéva = Tower of the Eldalië
róma Oroméva = Oromë's horn
การบอกสถานที่ (Locative)
เพื่อแสดงความหมายว่า อยู่ ณ/อยู่ที่/อยู่บน บางแห่ง
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย ssë, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย essë
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย tsë
พหูพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย ssen, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย issen
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lissë หรือ lissen
ตัวอย่าง
Altáriello Nainië Lóriendessë = Galadriel's Lament in Lóriendë (Lórien)
Vardo tellumar ... yassen tintilar i eleni = Varda's dome ... in which (where) the stars tremble
การบ่งบอกปลายทาง (Allative)
เพื่อแสดงความหมายว่า สู่/มายัง/ลงบน บางอย่าง
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย nna, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย enna
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย nta
พหูพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย nnar, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย innar
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย linna หรือ linnar
ตัวอย่าง
i falmalinnar = upon the foaming waves
Endorenna utúlien = I have come to Middle-Earth
การบ่งบอกต้นทาง (Ablative)
เพื่อแสดงความหมายว่า จาก/ออกมาจาก บางอย่าง
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย llo, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย ello
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lto
พหูพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย llon หรือ llor, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย illon หรือ illor
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย lillo หรือ lillon
ตัวอย่าง
Ondolindello = From Ondolindë (Gondolin)
Et Eärello Endorenna utúlien = Out of the Greate Sea to Middle-Earth I am come
การบ่งบอกผู้กระทำ (Instrumental)
เพื่อแสดงความหมายว่า เป็นการกระทำโดยอะไรบางอย่างหรือใครบางคน
เอกพจน์ ถ้าลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย nen, ถ้าไม่ได้ลงท้ายด้วยสระ ให้ต่อด้วย enen
ทวิพจน์ ให้ลงท้ายด้วย nten
พหูพจน์ ให้ลงท้ายด้วย inen
พหุภาคพจน์ ให้ลงท้ายด้วย línen
ตัวอย่าง
lantar lassi súrinen = Fall of the leaves in (by) the wind
i carir quettar ómainen = Those who form words with voices
(Respective)โทลคีนได้เขียนถึงกรณีที่สิบนี้ไว้ แต่ไม่มีคำอธิบายว่าไว้ใช้ในสถานการณ์ใด ทั้งยังไม่เคยพบตัวอย่างการใช้งานด้วย จึงเป็นกรณีปริศนาอยู่
เอกพจน์ ลงท้ายด้วย s
ทวิพจน์ ลงท้ายด้วย tes
พหูพจน์ ลงท้ายด้วย is
พหุภาคพจน์ ลงท้ายด้วย lis
บุพบท (Preposition)
นอกจากการแปลงรูปเพื่อขยายความหมายของคำนามแล้ว ยังมีคำที่ใช้เป็นบุพบทต่างหากโดยเฉพาะ เช่น mi = within, imbe = between, tar, pella = beyond, ve = as, tere = through, tenna = until ฯลฯ
Cr-holy_life
การออกเสียง ภาษาเอลฟ์
การออกเสียง (Phonology)
เสียงพยัญชนะและตัวสะกด
การสะกดภาษาเควนย่าด้วยอักษรอังกฤษนั้น วิธีการอ่านส่วนใหญ่ ก็จะใกล้เคียงกับภาษาอังกฤษ อาจมียกเว้นบ้างบางตัว พอจะสรุปเสียงที่น่าสนใจได้ดังนี้
c ให้ออกเสียงเป็น ค เสมอ, ไม่ใช่ ซ
nd เสียง ด ขึ้นจมูก
mb เสียง บ ขึ้นจมูก
ng เสียง ก ขึ้นจมูก หรือ ง
th เสียง th แบบในภาษาอังกฤษ
ch ออกเสียงเป็น ค, ไม่ใช่ ช
y ออกเสียง ย อย่างอักษรนำหรือตัวควบกล้ำ ไม่ใช่เป็นสระเหมือนภาษาอังกฤษ
สังเกตว่า ภาษาเควนย่า จะไม่มีเสียง b, d, g แท้ๆ แต่จะต้องออกเสียงขึ้นจมูกก่อน เป็น mb, nd, ng เท่านั้น
สระ
เควนย่ามีสระอยู่ห้าเสียงได้แก่ a, e, i, o, u ออกเสียงว่า อา, เอ, อี, โอ, อู ตามลำดับ เป็นสระเสียงสั้น ส่วนสระเสียงยาว เวลาเขียนจะแสดงด้วยเครื่องหมาย accent ที่ติดอยู่บนตัวอักษรดังนี้ á, é, í, ó, ú ในบางครั้ง โทลคีน ใช้เครื่องหมาย diaeresis หรือสองจุดด้านบนสระ ซึ่งไม่มีผลกับการออกเสียงสั้นหรือยาวแต่อย่างใด เพียงแต่เป็นการช่วยแสดงให้เห็นว่า ให้ออกเสียงสระตัวนั้นอย่างชัดเจน ไม่ถูกกลืนหายไปเหมือนอย่างคำในภาษาอังกฤษ เช่นถ้าเขียนว่า Oromë ก็คือ Orome แต่การที่เขียนแบบนี้ เพื่อเป็นการเตือนให้อ่านออกเสียงว่า โอโรเม ไม่ใช่ โอโรม หรืออย่าง Eärendil ที่เตือนให้ออกเสียงว่า เออาเรนดิล ไม่ใช่ เอียเรนดิล
สระควบกล้ำ
มีอยู่หกตัวได้แก่ ai, au, oi, ui, eu, iu (ส่วน ei ยังไม่เป็นที่แน่ชัด ว่าใช่สระควบกล้ำอีกตัวหนึ่งหรือไม่) การออกเสียง เป็นตามลำดับดังนี้ ไอ, เอา, โอย, อุย, เอว, อิว
ตัวอย่าง cirya = เคียร์ยา (คี-อาร์-ยา) nauco = เนาโค (นา-อู-โค)
meoi = เมโอย (เม-โอ-อี) ainur = ไอนัวร์ (อา-อี-นู-อาร์)
leuca = เลวคา (เล-อู-คา) uilë = อุยเล (อู-อี-เล)
nienniquë = เนียนนิเควฺ (นี-เอน-นี-เควฺ) erma = แอร์มา (เอ-อาร์-มา)
tinco = ทิงโค tildë = ทิลเด
isil = อิซิล laurëa = เลาเรอา (ลา-อู-เร-อา)
nainië = ไนนิเอ (นา-อี-นี-เอ) tiuca = ทิวคา (ที-อู-คา)
Cr-holy_life
เสียงพยัญชนะและตัวสะกด
การสะกดภาษาเควนย่าด้วยอักษรอังกฤษนั้น วิธีการอ่านส่วนใหญ่ ก็จะใกล้เคียงกับภาษาอังกฤษ อาจมียกเว้นบ้างบางตัว พอจะสรุปเสียงที่น่าสนใจได้ดังนี้
c ให้ออกเสียงเป็น ค เสมอ, ไม่ใช่ ซ
nd เสียง ด ขึ้นจมูก
mb เสียง บ ขึ้นจมูก
ng เสียง ก ขึ้นจมูก หรือ ง
th เสียง th แบบในภาษาอังกฤษ
ch ออกเสียงเป็น ค, ไม่ใช่ ช
y ออกเสียง ย อย่างอักษรนำหรือตัวควบกล้ำ ไม่ใช่เป็นสระเหมือนภาษาอังกฤษ
สังเกตว่า ภาษาเควนย่า จะไม่มีเสียง b, d, g แท้ๆ แต่จะต้องออกเสียงขึ้นจมูกก่อน เป็น mb, nd, ng เท่านั้น
สระ
เควนย่ามีสระอยู่ห้าเสียงได้แก่ a, e, i, o, u ออกเสียงว่า อา, เอ, อี, โอ, อู ตามลำดับ เป็นสระเสียงสั้น ส่วนสระเสียงยาว เวลาเขียนจะแสดงด้วยเครื่องหมาย accent ที่ติดอยู่บนตัวอักษรดังนี้ á, é, í, ó, ú ในบางครั้ง โทลคีน ใช้เครื่องหมาย diaeresis หรือสองจุดด้านบนสระ ซึ่งไม่มีผลกับการออกเสียงสั้นหรือยาวแต่อย่างใด เพียงแต่เป็นการช่วยแสดงให้เห็นว่า ให้ออกเสียงสระตัวนั้นอย่างชัดเจน ไม่ถูกกลืนหายไปเหมือนอย่างคำในภาษาอังกฤษ เช่นถ้าเขียนว่า Oromë ก็คือ Orome แต่การที่เขียนแบบนี้ เพื่อเป็นการเตือนให้อ่านออกเสียงว่า โอโรเม ไม่ใช่ โอโรม หรืออย่าง Eärendil ที่เตือนให้ออกเสียงว่า เออาเรนดิล ไม่ใช่ เอียเรนดิล
สระควบกล้ำ
มีอยู่หกตัวได้แก่ ai, au, oi, ui, eu, iu (ส่วน ei ยังไม่เป็นที่แน่ชัด ว่าใช่สระควบกล้ำอีกตัวหนึ่งหรือไม่) การออกเสียง เป็นตามลำดับดังนี้ ไอ, เอา, โอย, อุย, เอว, อิว
ตัวอย่าง cirya = เคียร์ยา (คี-อาร์-ยา) nauco = เนาโค (นา-อู-โค)
meoi = เมโอย (เม-โอ-อี) ainur = ไอนัวร์ (อา-อี-นู-อาร์)
leuca = เลวคา (เล-อู-คา) uilë = อุยเล (อู-อี-เล)
nienniquë = เนียนนิเควฺ (นี-เอน-นี-เควฺ) erma = แอร์มา (เอ-อาร์-มา)
tinco = ทิงโค tildë = ทิลเด
isil = อิซิล laurëa = เลาเรอา (ลา-อู-เร-อา)
nainië = ไนนิเอ (นา-อี-นี-เอ) tiuca = ทิวคา (ที-อู-คา)
Cr-holy_life
ศัพท์ ภาษาเอลฟ์
ตารางการผันคำศัพท์
สัญลักษณ์ที่ใช้
- = อักษรใด ๆ ก็ตามก่อนหน้า
(...) = กรณีที่อักษรก่อนหน้านี้เป็น ...
+ = ทำเสียงสระให้ยาวขึ้น
* = ตัดสระตัวดังกล่าวทิ้ง
# = สระหลักของคำ
^ = สระเสียงเดียวกับสระหลักของคำ
กรณีของคำนาม Case Singular Dual Plural Pt. Plural
Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl.
Nominative - -t -(t, nd)u -i -(a,e,i,o,u)r -li
Accusative - -(a,e,i,o,u)+ - -(u)+ -i -lí
Dative (to, for) -n -nt -(u)en -in -lin
Genitive
(of) -o -(a*)o -to -on -lion
Possesive
('s) -wa -(a,e,i,o,u)va -twa -iva -líva
Locative
(at, in) -essë -(a,e,i,o,u)ssë -tsë -issen -(a,e,i,o,u)ssen -lissen
Allative
(to, upon) -enna -(a,e,i,o,u)nna -nta -innar -(a,e,i,o,u)nnar -linnar
Ablative
(from, out of) -ello -(a,e,i,o,u)llo -lto -illon -(a,e,i,o,u)llon -lillon
Instrumental
(by, with) -enen -(a,e,i,o,u)nen -nten -inen -línen
การผันกริยา Case Basic Stem A-Stem
Singular Plural Singular Plural
Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl.
Aorist -ë -ir -(a) -(a)r
Present #+-a #+-ar #+-(a*)ëa #+-(a*)ëar
Past -në -(p*)mpë, -(t*)ntë,
-(c*)ncë, -(l)lë -ner -(p*)mper, -(t*)nter,
-(c*)ncer, -(l)ler -(a)në -(a)ner
Perfect ^#+-ië ^#+-ier ^#+-(a*)ië ^#+-(a*)ier
Future -uva -uvar -(a*)uva -(a*)uvar
Gerund -ita -itar -(a) -(a)r
Dative Gerund -ië -ier -(a*,ya*)ië -(a*,ya*)ier
Imperative á - á - á -(a) á -(a)
Present Pt. -ila -(r)la, -(l)ala -ila -(r)la, -(l)ala -(a)la -(a)la
Past Pt. -ina -(r)na, -(l)da -inar -(r)nar, -(l)dar -(a)na -(a)nar
คำคุณศัพท์ Case Singular Plural
Norm. Spcl. Norm. Spcl.
Adjective - -i -(a*)ë, -(ë*)i, -(ëa*)i&ë, -(i,o,u)r
คำสรรพนาม Pronoun Possesive Ind. Pronoun
Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya
I, Me -n, -nyë My -nya Me ni, inyë
You (court.) -l, -lyë Your -lya You lë, elyë
You (fam.) -ccë Your -cca You etyë
He, Him -ro His -rya Him so
She, Her -rë Her -rya Her së
It -s, -t Its -rya It ta
We, Us (excl.) -mmë Our -mma Us më
We, Us (incl.) -lmë Our -lma
We, Us (dual) -lvë Our -lva, -lwa Us met
They, Them -ntë Their -nta Them të
คำแทน Query This That Some Every
Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya
Adjective which man this si that ta some ? every ?
Person who man this si that enta someone ner everyone oiner
Thing what man this si that ta something ? everything oi
Place where mammen here sinomë there ímen somewhere ? everywhere ?
Time when íre ? now sí then tárë ? sometime ? always oialëอย่างประโยค
ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างการแต่งประโยค จากกฏเกณฑ์ที่ได้อ่านมาทั้งหมด เวลาดูตัวอย่าง ก็ให้ลองดู เพจคำศัพท์เควนย่า ประกอบไปด้วย ตัวอย่างเหล่านี้ ผู้เขียนเป็นผู้แต่งเองทั้งหมดนะครับ โดยที่ไม่ทราบเหมือนกันว่า ถูกผิดประการใด (แต่งเอามัน) แต่ก็น่าจะช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจหลักการต่าง ๆ ได้มากขึ้น เรื่องของหลักการเรียงประโยค ก็ยังไม่ทราบแน่ชัด อาศัยความรู้สึกเอา ก็ลองอ่านดูครับ มีคำแนะนำประการใดก็ส่งเมล์มาได้
หมายเหตุเกี่ยวกับชื่อเฉพาะ
ชื่อเฉพาะบางชื่อ ที่ได้นำมาใช้ในการแต่งประโยค บางคำก็เป็นภาษาอื่นที่ไม่ใช่ภาษาเควนย่า และบางคำก็ไม่สามารถออกเสียง หรือทำการผันคำได้แบบภาษาเควนย่า ผู้เขียนจึงจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนชื่อเฉพาะให้เป็นภาษาเควนย่า แต่ผู้เขียนเองก็ไม่ทราบว่าคำ ๆ นั้นภาษาเควนย่าจริง ๆ เรียกว่าอะไร จึงได้เมคขึ้นมาเอง (หรือเรียกว่า มั่วแบบมีหลักการ) ได้แก่คำต่อไปนี้
ซินดาริน Legolas = Green leaf; เควนย่า laiqua=green, lassë=leaf; จึงได้ใช้ Laiqolassë
เวสทรอน Halfling = ซินดาริน Perian = Halfling; เควนย่า Perina = half; จึงได้ใช้ Perian เช่นกัน แต่รูปพหูพจน์เป็น Periani แทน ซินดาริน Periain
เวสทรอน Mirkwood = ซินดาริน Taur-nu-fuin = Forest under night; เควนย่า taure=forest, nu=under, fui=night; จึงได้ใช้ Taurenufuin เนื่องจากพยายามให้ใกล้เคียงกับเสียงของซินดาริน
เวสทรอน Rivendell = ซินดาริน Imladris = Deep dale of the cleft; เนื่องจากไม่มีคำไหนในภาษาเควนย่า ที่ใกล้เคียงกับคำนี้เลย เลยขอใช้คำนี้ในภาษาซินดารินแบบเก่าแทน นั่นคือ Imbilatrissë
Wantan = I walk
Wantal = You walk
Wantaro = He walks
Wantarë = She walks
Laiqolassë wanta = Legolas walks
Wantalmë = We walk
Wantantë = They walk
Periani wantar = Hobbits walk
Wantëan = I am walking
Wantëal = You are walking
Wantëaro = He is walking
Wantëarë = She is walking
Laiqolassë wantëa = Legolas is walking
Wantëalmë = We are walking
Wantëantë = They are walking
Periani wantëar = Hobbits are walking
Wantanen = I walked
Wantanel = You walked
Wantanero = He walked
Wantanerë = She walked
Laiqolassë wantanë = Legolas walked
Wantanelmë = We walked
Wantanentë = They walked
Periani wantaner = Hobbits walked
Wantuvan = I will walk
Wantuval = You will walk
Wantuvaro = He will walk
Wantuvarë = She will walk
Laiqolassë wantuva = Legolas will walk
Wantuvalmë = We will walk
WantuWantë = They will walk
Periani wantuvar = Hobbits will walk
Tulin = I come
Túlan = I am coming
Tullen = I came
Utúlien = I have come
Tuluvan = I will come
Laiqolassë tulë = Legolas comes
Laiqolassë túla = Legolas is coming
Laiqolassë tullë = Legolas came
Laiqolassë utúlië = Legolas has come
Laiqolassë tuluva = Legolas will come
Tulintë = They come
Túlantë = They are coming
Tullentë = They came
Utúlientë = They have come
Tuluvantë = They will come
Periani tulir = Hobbits come
Periani túlar = Hobbits are coming
Periani tuller = Hobbits came
Periani utúlier = Hobbits have come
Periani tuluvar = Hobbits will come
Haryan culumar = I have oranges
Mátan culumar = I eat oranges
Cénan culumar = I see oranges
Ecénien culumar = I have seen oranges
Umecénien kú = I have never seen bow
Umharyan kú = I don't have bow
Laiqolassë harya kú = Legolas has a bow
Laiqolassë lunga i kú = Legolas bends the bow
Laiqolassë ecénie culumar = Legolas has seen oranges
Er Laiqolassë umharya culuma = But Legolas doesn't have orange
Antan Laiqolassen culuma = I give an orange to Legolas
Laiqolassë anta nin mastarya = Legolas gives me his bread
Mélan masta Laiqolasseva = I like Legolas's bread
Laiqolassë méla culumanya = Legolas likes my orange
Mélan culumar ar masta = I like oranges and bread
Mélan matita = I like eating
Laiqolassë onin mélar matita = Legolas and I like eating
Ar Laiqolassë méla lirë = And Legolas loves to sing
Liruvaro= He will sing
Koiwuvaro= He will awake
Ananta nu mórë koiwuvaro= He will yet awake under night
Rimbavë er liruvaro= He will often singing alone
Ananta nu mórë rimbavë koiwuva ar er liruvaro = He will often stay awake at night and singing alone
Laiqolassë ná i cundu Taurenufuino = Legolas is the prince of Mirkwood
Taurenufuinessë omentanen Laiqolassë = I met Legolas at Mirkwood
Laiqolassë omentanë i Periani Imbilatrissessë = Legolas met the Hobbits at Rivendell
Nertë mellon lenduvar Hyarmenenna = Nine of us will go to the south
Lenduvalmë ana Hyarmen = We will go to the south
Ana Hyarmen lenduvalmë wantarinen = We will go to the south by walking
Haryalmë minë rocco i kola natilma = We have one horse to carry our stuffs
หมวดบุคคล Quendë "Elf" Elda "(non-Avari) Elf" Atan "(Mortal) Man" Firya, Fírima "Mortal"
Nauco, Casar "Dwarf" Picinauco, Pityanauco "Petty-dwarf" Orco, Urco "Orc" quén "person" (pl. queni)
nér "man" (pl. neri) vëo "adult man" (pl. vëaner) nís, nissë "woman" (pl. nissi) hína "child"
lapsë "babe" seldo "boy" (?) vendë "maiden, girl" lië "people"
หมวดครอบครัว verno "husband" vessë "wife" indis "bride, wife" atar "father"
atto = "dad" amil, ammë "mother" mamil = "mom" yondo "son"
yeldë "daughter" toron "brother" (pl. torni) onónë, seler "sister" (pl. selli) indyo "grandchild, descendant"
onóna "twin" (pl. ónoni). otorno "sworn brother, associate" osellë "sister, associate"
หมวด!
celva "moving animal" laman "four-footed animals" andamunda "elephant" huo "dog"
ronyo "hound of chase" hyalma "shell, conch" leuca, ango "snake" (pl. angwi) lingwë "fish"
hala "small fish" lókë, angulókë "worm, dragon" rámalókë "winged dragon" urulókë "fire-dragon"
lingwilókë "sea-serpent" máma "sheep" morco "bear" mundo "ox, snout"
nyaro "rat" rá "lion" (pl. rávi) ráca, narmo "wolf" nauro "werewolf"
rocco "horse" rusco "fox" wilwarin "butterfly" mëoi "cat"
nion, nier "bee" noldarë, nolpa "mole" yaxë "cow" (pl. yaxi) aiwë "bird"
filit "(small) bird" (pl. filici) alqua "swan" ammalë "yellow hammer" cu, cua "dove"
halatir , halatirno "kingfisher" lindo "singing bird" lómelindë "nightingale" maiwë "gull"
soron, sornë "eagle" tambaro "woodpecker" tuilindo "swallow" quáco, corco "crow"
หมวดพืช
olva "plant" uilë , ëaruilë "long trailing plant, sea-weed" salquë "grass" sara "stiff dry grass"
lassë "leaf" olwa "branch" tussa "bush" hwan "sponge, fungus"
lótë "flower" lossë "blossom (white)" nieninquë "snowdrop" asëa aranion "athelas, kingsfoil"
alda "tree" ornë "tree" (more slender, birch) alalmë "elm-tree" feren "beech-tree"
ercassë "holly" malinornë "mallorn" norno "oak" tasar, tasarë "willow"
tyulussë "poplar-tree"
หมวดธาตุ
erma, orma, hroa "matter" tinco , rauta "metal" malta "gold" cullo "red gold"
telpë, tyelpë "silver" anga "iron" cemen "earth, soil" nén "water"
nárë "flame, fire" vilya, wilma, wista "air" lossë "snow" helcë "ice"
litsë "sand" asto "dust" ondo "stone, rock" rossë "dew"
hrávë "flesh" sercë, yár "blood" hyellë "glass" tó "wool"
fallë "foam"
หมวดร่างกาย
cár "head" loxë, findë "hair" anta "face" hén "eye" (pl. hendi, dual hendu)
lár "pair of ears" nengwë "nose" anto "mouth" pé "lip"
nelet "tooth" (pl. nelci) lamba "tongue" fanga "beard" lanco "throat"
yat (yaht-) "neck" hón "(physical) heart" indo "(symbolic) heart" ranco "arm" (pl. ranqui)
má "hand" cambë "hollow of hand" quárë "fist" lepsë "finger"
tiuco "thigh" telco "leg" (pl. telqui) tál "foot" tallunë "sole of foot"
axo "bone" ólemë "elbow" aldamo "back" hroa "body"
หมวดบรรดาศักดิ์
aran "king" tári "queen" cundu "prince" aranel "princess"
heru "lord" heri "lady" arquen "a noble" aryon, haryon "heir"
roquen "knight" cáno "commander" tercáno "herald" istyar "scholar"
sairon "wizard" (but Gandalf was an istar) ingólemo "sage" lambengolmo "loremaster of tongues" (linguist) tano "craftsman, smith"
quentaro "narrator" samno "carpenter, wright, builder" tyaro "doer, actor, agent" cemnaro, centano "potter"
หมวดอาหาร
apsa "cooked food, meat" masta "bread" sáva "juice" pirya "juice, syrup"
lís, liss- "honey" yávë "fruit" porë "flour, meal" culuma "orange"
sulca "edible root" coimas "lembas" miruvórë "mead" limpë "wine, drink of the Valar"
sulpa "soup" pio "plum, cherry" piucca "berry" tyuru "cheese"
หมวดภูมิศาสตร์
nórë "land" nórië "country" arda "realm, a particular land or region" ména "region"
men "place, spot" réna "border" peler "fenced field" panda "enclosure"
oron "mountain" (pl. oronti) rassë, tildë "peak, horn" ambo "hill" cilya "cleft"
nandë "valley" tumbo "deep valley, under or among hills" yáwë "ravine, cleft, gulf" pendë "slope, declivity"
mallë "way, street" (pl. maller) tië "path" taurë "great wood, forest" ehtelë "spring, issue of water"
ailin, linya "pool, lake" ringë "cold pool or lake (in mountains)" sírë "river" nellë "brook"
hópa "haven" hresta, hyapat "shore" falassë "beach" ëar "sea"
celma "channel" tol "island" (pl. tolli) lóna "island, remote land"
Formen "North" Hyarmen "South" Númen "West" Rómen "East"
หมวดอากาศ
mistë "fine rain" fanya "cloud" lumbo "(dark, lowering) cloud" súrë, vaiwa "wind"
árë "sunlight" hísë, hísië "mist" raumo "(noise of a) storm" nixë "frost"
lúrë "dark weather"
หมวดดวงดาว
Anar, Naira, Vása "Sun" Isil, Rána "Moon" elen (poetic él) "star" tinwë, nillë "star"
tingilyë, tingilindë "twinkling star" Eärendil "Venus" Carnil "Mars" Alcarinquë "Jupiter"
Nénar "Neptune" Luinil "Uranus" Lumbar "Saturn" Telumehtar, Menelmacar "Swordsman of the Sky" = Orion
Valacirca "Sickle of the Valar" = Great Bear Wilwarin "Butterfly" = Cassiopeia (?) menel, hellë cf. fanyarë "upper airs and skies"
หมวดกวี
lindalë, lindelë "music" lírë "song" lairë "poem" nainië "a lament"
verb lir- "sing, chant" verb nanda- "to harp" noun nandë "harp" nandellë "little harp"
nandaro "harper" nyello, lindo "singer" nyellë "bell" salma "lyre"
หมวดสงคราม
ohta "war" verb ohtacar- "make war" verb mahta- "fight" ohtar, ohtatyaro, mahtar "warrior"
ehtyar "spearman" cotumo "enemy" macil "sword" lango "broad sword"
ecet "small broad-bladed sword" sicil "dagger, knife" quinga, cú "bow" pilin "arrow" (pl. pilindi)
nehtë "spear-head" ehtë, ecco "spear" turma "shield" cassacarma "helmet"
hossë "army"
หมวดสถาปัตยกรรม
ataquë "construction, building" coa, car, card- "house" ampano "building, wooden hall" ando "gate"
andon "great gate" fenda "threshold" sambë "room, chamber" caimasan "bed-chamber" (pl. caimasambi)
tópa "roof" talan "floor" (pl. talami) ramba "wall" mindo "(isolated) tower"
mindon "great tower" osto "city, town with wall round" opelë "walled house or village, town" hróta "dwelling underground, artifical cave or rockhewn hall"
telma "the last item in a structure" (such as a coping-stone, or a topmost pinnacle)
หมวดเวลา
lú "a time, occasion" lúmë "time, hour" vanwië "the past" yárë "former days"
yalúmë "former times" aurë, arë "day" lómë "night (twilight)" ló, mórë, Hui/Fui "night"
ára "dawn" arin "morning" arië "daytime" sinyë "evening"
tindómë "twilight (dawn)" undómë "twilight (evening)" anarórë "sunrise" núro, andúnë "sunset"
asta "month" loa "year" coranar "sun-round (year)" yén "long year" (Elvish "century" of 144 solar years)
randa "cycle, age"
coirë "stirring" (early spring) tuilë "budding" (late spring) lairë "summer" yávië "harvest" (early autumn)
quellë "fading" (late autumn) hrívë "winter" lasselanta "leaf-fall (autumn)" lassewinta "leaf-scattering (autumn)"
Narvinyë "January" Nénimë "February" Súlimë "March" Víressë "April"
Lótessë "May" Nárië "June" Cermië "July" Úrimë "August"
Yavannië "September" Nénimë "October" Hísimë "November" Ringarë "December"
หมวดจำนวน
minë 1 atta 2 neldë 3 canta 4
lempë 5 enquë 6 otso 7 tolto 8
nertë 9 cainen 10 minquë 11 rasta 12
haranya "hundredth" (?) haran "hundred" (?) hosta "large number"
หมวดสี
carnë "red" culuina "orange" (but fruit is culuma) fána, fánë "white" (as clouds) helwa "pale blue"
laiqua "green" (Valarin ezel, ezella) laurëa "golden" lossë "(snow) white" luin "blue"
malina "yellow" morë, morna "black" ninquë "white" silma "silver, shining white"
sindë , sinda "grey" varnë "swart, (dark) brown" nasar "red" ulban "blue"
tulca "yellow"
หมวดคุณศัพท์
vanya, vanima, linda "beautiful, fair" mára "useful, good" (of things) raica "wrong, crooked" ulca, úmëa "evil"
halla "tall" anda "long" sinta "short" alta "great" (in size)
úra "large" úvëa "very large, abundant" titta "tiny" pitya "small"
parca "dry" mixa "wet" arca "narrow" nindë , teren "slender"
tiuca "thick, fat" lunga "heavy" lissë "sweet" sára "bitter"
quanta "full" lusta "empty" lauca "warm" ringa, ringë "cold"
forya "right" hyarya "left" vinya, sinya "new" yerna "old, worn" (เก่า)
nessa "young" linyenwa "old" (แก่ แต่ไม่ชราเพราะเอล์ฟไม่รู้จักแก่) cuina "alive" coirëa "living"
qualin "dead" firin "dead" (of Mortals) anwa "real"
หมวดกริยา
na- "be" u-, um- "be not, do not" car- "make, do" harya- "possess, have"
mar- "dwell" cen- "see" hlar- "hear" ista- "know" (pa.t. sintë
lelya- "go" (past tense lendë mat- "eat" mer- "wish, desire, want" móta- "labour, toil"
tul- "come" quet- "speak" hir- "find" anta- "give"
mel- "love" (as friend) sil- "shine" lunga-, kauta- "bend" lilta- "dance"
lanta- "fall" vil- "fly" auta- "invent" lasta- "listen"
omenta- "meet" panta- "open" mak- "slay" wanta- "walk"
kola- "carry" koiva- "awake"
หมวดบุพบท
amba, ama "up, upwards" an "for, to" ana , na "to, towards apa "after"
ara "outside, beside" arta "across" arwa "having, with" (followed by genitive) enga "save, except"
et "out of" (followed by ablative) hequa "except" ho "from" imbë "between"
mi "in" mí "in the" mir, minna "into" nu , no"under"
undu "down, under, beneath" or "over" ter, terë "through" ve "as, like"
o- "together" oro- "high" pella "beyond" (postposition) ananta "and yet, but yet"
สัญลักษณ์ที่ใช้
- = อักษรใด ๆ ก็ตามก่อนหน้า
(...) = กรณีที่อักษรก่อนหน้านี้เป็น ...
+ = ทำเสียงสระให้ยาวขึ้น
* = ตัดสระตัวดังกล่าวทิ้ง
# = สระหลักของคำ
^ = สระเสียงเดียวกับสระหลักของคำ
กรณีของคำนาม Case Singular Dual Plural Pt. Plural
Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl.
Nominative - -t -(t, nd)u -i -(a,e,i,o,u)r -li
Accusative - -(a,e,i,o,u)+ - -(u)+ -i -lí
Dative (to, for) -n -nt -(u)en -in -lin
Genitive
(of) -o -(a*)o -to -on -lion
Possesive
('s) -wa -(a,e,i,o,u)va -twa -iva -líva
Locative
(at, in) -essë -(a,e,i,o,u)ssë -tsë -issen -(a,e,i,o,u)ssen -lissen
Allative
(to, upon) -enna -(a,e,i,o,u)nna -nta -innar -(a,e,i,o,u)nnar -linnar
Ablative
(from, out of) -ello -(a,e,i,o,u)llo -lto -illon -(a,e,i,o,u)llon -lillon
Instrumental
(by, with) -enen -(a,e,i,o,u)nen -nten -inen -línen
การผันกริยา Case Basic Stem A-Stem
Singular Plural Singular Plural
Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl. Norm. Spcl.
Aorist -ë -ir -(a) -(a)r
Present #+-a #+-ar #+-(a*)ëa #+-(a*)ëar
Past -në -(p*)mpë, -(t*)ntë,
-(c*)ncë, -(l)lë -ner -(p*)mper, -(t*)nter,
-(c*)ncer, -(l)ler -(a)në -(a)ner
Perfect ^#+-ië ^#+-ier ^#+-(a*)ië ^#+-(a*)ier
Future -uva -uvar -(a*)uva -(a*)uvar
Gerund -ita -itar -(a) -(a)r
Dative Gerund -ië -ier -(a*,ya*)ië -(a*,ya*)ier
Imperative á - á - á -(a) á -(a)
Present Pt. -ila -(r)la, -(l)ala -ila -(r)la, -(l)ala -(a)la -(a)la
Past Pt. -ina -(r)na, -(l)da -inar -(r)nar, -(l)dar -(a)na -(a)nar
คำคุณศัพท์ Case Singular Plural
Norm. Spcl. Norm. Spcl.
Adjective - -i -(a*)ë, -(ë*)i, -(ëa*)i&ë, -(i,o,u)r
คำสรรพนาม Pronoun Possesive Ind. Pronoun
Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya
I, Me -n, -nyë My -nya Me ni, inyë
You (court.) -l, -lyë Your -lya You lë, elyë
You (fam.) -ccë Your -cca You etyë
He, Him -ro His -rya Him so
She, Her -rë Her -rya Her së
It -s, -t Its -rya It ta
We, Us (excl.) -mmë Our -mma Us më
We, Us (incl.) -lmë Our -lma
We, Us (dual) -lvë Our -lva, -lwa Us met
They, Them -ntë Their -nta Them të
คำแทน Query This That Some Every
Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya Eng Quenya
Adjective which man this si that ta some ? every ?
Person who man this si that enta someone ner everyone oiner
Thing what man this si that ta something ? everything oi
Place where mammen here sinomë there ímen somewhere ? everywhere ?
Time when íre ? now sí then tárë ? sometime ? always oialëอย่างประโยค
ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างการแต่งประโยค จากกฏเกณฑ์ที่ได้อ่านมาทั้งหมด เวลาดูตัวอย่าง ก็ให้ลองดู เพจคำศัพท์เควนย่า ประกอบไปด้วย ตัวอย่างเหล่านี้ ผู้เขียนเป็นผู้แต่งเองทั้งหมดนะครับ โดยที่ไม่ทราบเหมือนกันว่า ถูกผิดประการใด (แต่งเอามัน) แต่ก็น่าจะช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจหลักการต่าง ๆ ได้มากขึ้น เรื่องของหลักการเรียงประโยค ก็ยังไม่ทราบแน่ชัด อาศัยความรู้สึกเอา ก็ลองอ่านดูครับ มีคำแนะนำประการใดก็ส่งเมล์มาได้
หมายเหตุเกี่ยวกับชื่อเฉพาะ
ชื่อเฉพาะบางชื่อ ที่ได้นำมาใช้ในการแต่งประโยค บางคำก็เป็นภาษาอื่นที่ไม่ใช่ภาษาเควนย่า และบางคำก็ไม่สามารถออกเสียง หรือทำการผันคำได้แบบภาษาเควนย่า ผู้เขียนจึงจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนชื่อเฉพาะให้เป็นภาษาเควนย่า แต่ผู้เขียนเองก็ไม่ทราบว่าคำ ๆ นั้นภาษาเควนย่าจริง ๆ เรียกว่าอะไร จึงได้เมคขึ้นมาเอง (หรือเรียกว่า มั่วแบบมีหลักการ) ได้แก่คำต่อไปนี้
ซินดาริน Legolas = Green leaf; เควนย่า laiqua=green, lassë=leaf; จึงได้ใช้ Laiqolassë
เวสทรอน Halfling = ซินดาริน Perian = Halfling; เควนย่า Perina = half; จึงได้ใช้ Perian เช่นกัน แต่รูปพหูพจน์เป็น Periani แทน ซินดาริน Periain
เวสทรอน Mirkwood = ซินดาริน Taur-nu-fuin = Forest under night; เควนย่า taure=forest, nu=under, fui=night; จึงได้ใช้ Taurenufuin เนื่องจากพยายามให้ใกล้เคียงกับเสียงของซินดาริน
เวสทรอน Rivendell = ซินดาริน Imladris = Deep dale of the cleft; เนื่องจากไม่มีคำไหนในภาษาเควนย่า ที่ใกล้เคียงกับคำนี้เลย เลยขอใช้คำนี้ในภาษาซินดารินแบบเก่าแทน นั่นคือ Imbilatrissë
Wantan = I walk
Wantal = You walk
Wantaro = He walks
Wantarë = She walks
Laiqolassë wanta = Legolas walks
Wantalmë = We walk
Wantantë = They walk
Periani wantar = Hobbits walk
Wantëan = I am walking
Wantëal = You are walking
Wantëaro = He is walking
Wantëarë = She is walking
Laiqolassë wantëa = Legolas is walking
Wantëalmë = We are walking
Wantëantë = They are walking
Periani wantëar = Hobbits are walking
Wantanen = I walked
Wantanel = You walked
Wantanero = He walked
Wantanerë = She walked
Laiqolassë wantanë = Legolas walked
Wantanelmë = We walked
Wantanentë = They walked
Periani wantaner = Hobbits walked
Wantuvan = I will walk
Wantuval = You will walk
Wantuvaro = He will walk
Wantuvarë = She will walk
Laiqolassë wantuva = Legolas will walk
Wantuvalmë = We will walk
WantuWantë = They will walk
Periani wantuvar = Hobbits will walk
Tulin = I come
Túlan = I am coming
Tullen = I came
Utúlien = I have come
Tuluvan = I will come
Laiqolassë tulë = Legolas comes
Laiqolassë túla = Legolas is coming
Laiqolassë tullë = Legolas came
Laiqolassë utúlië = Legolas has come
Laiqolassë tuluva = Legolas will come
Tulintë = They come
Túlantë = They are coming
Tullentë = They came
Utúlientë = They have come
Tuluvantë = They will come
Periani tulir = Hobbits come
Periani túlar = Hobbits are coming
Periani tuller = Hobbits came
Periani utúlier = Hobbits have come
Periani tuluvar = Hobbits will come
Haryan culumar = I have oranges
Mátan culumar = I eat oranges
Cénan culumar = I see oranges
Ecénien culumar = I have seen oranges
Umecénien kú = I have never seen bow
Umharyan kú = I don't have bow
Laiqolassë harya kú = Legolas has a bow
Laiqolassë lunga i kú = Legolas bends the bow
Laiqolassë ecénie culumar = Legolas has seen oranges
Er Laiqolassë umharya culuma = But Legolas doesn't have orange
Antan Laiqolassen culuma = I give an orange to Legolas
Laiqolassë anta nin mastarya = Legolas gives me his bread
Mélan masta Laiqolasseva = I like Legolas's bread
Laiqolassë méla culumanya = Legolas likes my orange
Mélan culumar ar masta = I like oranges and bread
Mélan matita = I like eating
Laiqolassë onin mélar matita = Legolas and I like eating
Ar Laiqolassë méla lirë = And Legolas loves to sing
Liruvaro= He will sing
Koiwuvaro= He will awake
Ananta nu mórë koiwuvaro= He will yet awake under night
Rimbavë er liruvaro= He will often singing alone
Ananta nu mórë rimbavë koiwuva ar er liruvaro = He will often stay awake at night and singing alone
Laiqolassë ná i cundu Taurenufuino = Legolas is the prince of Mirkwood
Taurenufuinessë omentanen Laiqolassë = I met Legolas at Mirkwood
Laiqolassë omentanë i Periani Imbilatrissessë = Legolas met the Hobbits at Rivendell
Nertë mellon lenduvar Hyarmenenna = Nine of us will go to the south
Lenduvalmë ana Hyarmen = We will go to the south
Ana Hyarmen lenduvalmë wantarinen = We will go to the south by walking
Haryalmë minë rocco i kola natilma = We have one horse to carry our stuffs
หมวดบุคคล Quendë "Elf" Elda "(non-Avari) Elf" Atan "(Mortal) Man" Firya, Fírima "Mortal"
Nauco, Casar "Dwarf" Picinauco, Pityanauco "Petty-dwarf" Orco, Urco "Orc" quén "person" (pl. queni)
nér "man" (pl. neri) vëo "adult man" (pl. vëaner) nís, nissë "woman" (pl. nissi) hína "child"
lapsë "babe" seldo "boy" (?) vendë "maiden, girl" lië "people"
หมวดครอบครัว verno "husband" vessë "wife" indis "bride, wife" atar "father"
atto = "dad" amil, ammë "mother" mamil = "mom" yondo "son"
yeldë "daughter" toron "brother" (pl. torni) onónë, seler "sister" (pl. selli) indyo "grandchild, descendant"
onóna "twin" (pl. ónoni). otorno "sworn brother, associate" osellë "sister, associate"
หมวด!
celva "moving animal" laman "four-footed animals" andamunda "elephant" huo "dog"
ronyo "hound of chase" hyalma "shell, conch" leuca, ango "snake" (pl. angwi) lingwë "fish"
hala "small fish" lókë, angulókë "worm, dragon" rámalókë "winged dragon" urulókë "fire-dragon"
lingwilókë "sea-serpent" máma "sheep" morco "bear" mundo "ox, snout"
nyaro "rat" rá "lion" (pl. rávi) ráca, narmo "wolf" nauro "werewolf"
rocco "horse" rusco "fox" wilwarin "butterfly" mëoi "cat"
nion, nier "bee" noldarë, nolpa "mole" yaxë "cow" (pl. yaxi) aiwë "bird"
filit "(small) bird" (pl. filici) alqua "swan" ammalë "yellow hammer" cu, cua "dove"
halatir , halatirno "kingfisher" lindo "singing bird" lómelindë "nightingale" maiwë "gull"
soron, sornë "eagle" tambaro "woodpecker" tuilindo "swallow" quáco, corco "crow"
หมวดพืช
olva "plant" uilë , ëaruilë "long trailing plant, sea-weed" salquë "grass" sara "stiff dry grass"
lassë "leaf" olwa "branch" tussa "bush" hwan "sponge, fungus"
lótë "flower" lossë "blossom (white)" nieninquë "snowdrop" asëa aranion "athelas, kingsfoil"
alda "tree" ornë "tree" (more slender, birch) alalmë "elm-tree" feren "beech-tree"
ercassë "holly" malinornë "mallorn" norno "oak" tasar, tasarë "willow"
tyulussë "poplar-tree"
หมวดธาตุ
erma, orma, hroa "matter" tinco , rauta "metal" malta "gold" cullo "red gold"
telpë, tyelpë "silver" anga "iron" cemen "earth, soil" nén "water"
nárë "flame, fire" vilya, wilma, wista "air" lossë "snow" helcë "ice"
litsë "sand" asto "dust" ondo "stone, rock" rossë "dew"
hrávë "flesh" sercë, yár "blood" hyellë "glass" tó "wool"
fallë "foam"
หมวดร่างกาย
cár "head" loxë, findë "hair" anta "face" hén "eye" (pl. hendi, dual hendu)
lár "pair of ears" nengwë "nose" anto "mouth" pé "lip"
nelet "tooth" (pl. nelci) lamba "tongue" fanga "beard" lanco "throat"
yat (yaht-) "neck" hón "(physical) heart" indo "(symbolic) heart" ranco "arm" (pl. ranqui)
má "hand" cambë "hollow of hand" quárë "fist" lepsë "finger"
tiuco "thigh" telco "leg" (pl. telqui) tál "foot" tallunë "sole of foot"
axo "bone" ólemë "elbow" aldamo "back" hroa "body"
หมวดบรรดาศักดิ์
aran "king" tári "queen" cundu "prince" aranel "princess"
heru "lord" heri "lady" arquen "a noble" aryon, haryon "heir"
roquen "knight" cáno "commander" tercáno "herald" istyar "scholar"
sairon "wizard" (but Gandalf was an istar) ingólemo "sage" lambengolmo "loremaster of tongues" (linguist) tano "craftsman, smith"
quentaro "narrator" samno "carpenter, wright, builder" tyaro "doer, actor, agent" cemnaro, centano "potter"
หมวดอาหาร
apsa "cooked food, meat" masta "bread" sáva "juice" pirya "juice, syrup"
lís, liss- "honey" yávë "fruit" porë "flour, meal" culuma "orange"
sulca "edible root" coimas "lembas" miruvórë "mead" limpë "wine, drink of the Valar"
sulpa "soup" pio "plum, cherry" piucca "berry" tyuru "cheese"
หมวดภูมิศาสตร์
nórë "land" nórië "country" arda "realm, a particular land or region" ména "region"
men "place, spot" réna "border" peler "fenced field" panda "enclosure"
oron "mountain" (pl. oronti) rassë, tildë "peak, horn" ambo "hill" cilya "cleft"
nandë "valley" tumbo "deep valley, under or among hills" yáwë "ravine, cleft, gulf" pendë "slope, declivity"
mallë "way, street" (pl. maller) tië "path" taurë "great wood, forest" ehtelë "spring, issue of water"
ailin, linya "pool, lake" ringë "cold pool or lake (in mountains)" sírë "river" nellë "brook"
hópa "haven" hresta, hyapat "shore" falassë "beach" ëar "sea"
celma "channel" tol "island" (pl. tolli) lóna "island, remote land"
Formen "North" Hyarmen "South" Númen "West" Rómen "East"
หมวดอากาศ
mistë "fine rain" fanya "cloud" lumbo "(dark, lowering) cloud" súrë, vaiwa "wind"
árë "sunlight" hísë, hísië "mist" raumo "(noise of a) storm" nixë "frost"
lúrë "dark weather"
หมวดดวงดาว
Anar, Naira, Vása "Sun" Isil, Rána "Moon" elen (poetic él) "star" tinwë, nillë "star"
tingilyë, tingilindë "twinkling star" Eärendil "Venus" Carnil "Mars" Alcarinquë "Jupiter"
Nénar "Neptune" Luinil "Uranus" Lumbar "Saturn" Telumehtar, Menelmacar "Swordsman of the Sky" = Orion
Valacirca "Sickle of the Valar" = Great Bear Wilwarin "Butterfly" = Cassiopeia (?) menel, hellë cf. fanyarë "upper airs and skies"
หมวดกวี
lindalë, lindelë "music" lírë "song" lairë "poem" nainië "a lament"
verb lir- "sing, chant" verb nanda- "to harp" noun nandë "harp" nandellë "little harp"
nandaro "harper" nyello, lindo "singer" nyellë "bell" salma "lyre"
หมวดสงคราม
ohta "war" verb ohtacar- "make war" verb mahta- "fight" ohtar, ohtatyaro, mahtar "warrior"
ehtyar "spearman" cotumo "enemy" macil "sword" lango "broad sword"
ecet "small broad-bladed sword" sicil "dagger, knife" quinga, cú "bow" pilin "arrow" (pl. pilindi)
nehtë "spear-head" ehtë, ecco "spear" turma "shield" cassacarma "helmet"
hossë "army"
หมวดสถาปัตยกรรม
ataquë "construction, building" coa, car, card- "house" ampano "building, wooden hall" ando "gate"
andon "great gate" fenda "threshold" sambë "room, chamber" caimasan "bed-chamber" (pl. caimasambi)
tópa "roof" talan "floor" (pl. talami) ramba "wall" mindo "(isolated) tower"
mindon "great tower" osto "city, town with wall round" opelë "walled house or village, town" hróta "dwelling underground, artifical cave or rockhewn hall"
telma "the last item in a structure" (such as a coping-stone, or a topmost pinnacle)
หมวดเวลา
lú "a time, occasion" lúmë "time, hour" vanwië "the past" yárë "former days"
yalúmë "former times" aurë, arë "day" lómë "night (twilight)" ló, mórë, Hui/Fui "night"
ára "dawn" arin "morning" arië "daytime" sinyë "evening"
tindómë "twilight (dawn)" undómë "twilight (evening)" anarórë "sunrise" núro, andúnë "sunset"
asta "month" loa "year" coranar "sun-round (year)" yén "long year" (Elvish "century" of 144 solar years)
randa "cycle, age"
coirë "stirring" (early spring) tuilë "budding" (late spring) lairë "summer" yávië "harvest" (early autumn)
quellë "fading" (late autumn) hrívë "winter" lasselanta "leaf-fall (autumn)" lassewinta "leaf-scattering (autumn)"
Narvinyë "January" Nénimë "February" Súlimë "March" Víressë "April"
Lótessë "May" Nárië "June" Cermië "July" Úrimë "August"
Yavannië "September" Nénimë "October" Hísimë "November" Ringarë "December"
หมวดจำนวน
minë 1 atta 2 neldë 3 canta 4
lempë 5 enquë 6 otso 7 tolto 8
nertë 9 cainen 10 minquë 11 rasta 12
haranya "hundredth" (?) haran "hundred" (?) hosta "large number"
หมวดสี
carnë "red" culuina "orange" (but fruit is culuma) fána, fánë "white" (as clouds) helwa "pale blue"
laiqua "green" (Valarin ezel, ezella) laurëa "golden" lossë "(snow) white" luin "blue"
malina "yellow" morë, morna "black" ninquë "white" silma "silver, shining white"
sindë , sinda "grey" varnë "swart, (dark) brown" nasar "red" ulban "blue"
tulca "yellow"
หมวดคุณศัพท์
vanya, vanima, linda "beautiful, fair" mára "useful, good" (of things) raica "wrong, crooked" ulca, úmëa "evil"
halla "tall" anda "long" sinta "short" alta "great" (in size)
úra "large" úvëa "very large, abundant" titta "tiny" pitya "small"
parca "dry" mixa "wet" arca "narrow" nindë , teren "slender"
tiuca "thick, fat" lunga "heavy" lissë "sweet" sára "bitter"
quanta "full" lusta "empty" lauca "warm" ringa, ringë "cold"
forya "right" hyarya "left" vinya, sinya "new" yerna "old, worn" (เก่า)
nessa "young" linyenwa "old" (แก่ แต่ไม่ชราเพราะเอล์ฟไม่รู้จักแก่) cuina "alive" coirëa "living"
qualin "dead" firin "dead" (of Mortals) anwa "real"
หมวดกริยา
na- "be" u-, um- "be not, do not" car- "make, do" harya- "possess, have"
mar- "dwell" cen- "see" hlar- "hear" ista- "know" (pa.t. sintë
lelya- "go" (past tense lendë
mat- "eat" mer- "wish, desire, want" móta- "labour, toil" tul- "come" quet- "speak" hir- "find" anta- "give"
mel- "love" (as friend) sil- "shine" lunga-, kauta- "bend" lilta- "dance"
lanta- "fall" vil- "fly" auta- "invent" lasta- "listen"
omenta- "meet" panta- "open" mak- "slay" wanta- "walk"
kola- "carry" koiva- "awake"
หมวดบุพบท
amba, ama "up, upwards" an "for, to" ana , na "to, towards apa "after"
ara "outside, beside" arta "across" arwa "having, with" (followed by genitive) enga "save, except"
et "out of" (followed by ablative) hequa "except" ho "from" imbë "between"
mi "in" mí "in the" mir, minna "into" nu , no"under"
undu "down, under, beneath" or "over" ter, terë "through" ve "as, like"
o- "together" oro- "high" pella "beyond" (postposition) ananta "and yet, but yet"
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)